زعفران / Saffron

زعفران صادراتی

زعفران  یکی ازمرغوب ترین و باارزش ترین تولیدات ایران می باشد که در سراسر دنیا مشتریان خاص خودش را دارد . این محصول به طلای سرخ نیز معروف است که در برخی از شهرهای شرقی کشور تولید می شود و بخش اعظم از این تولیدات به خارج از کشور صادر می شود.

نام ایران در بازارهای جهانی با نام «زعفران» گره خورده است و کمتر کشوری را می‌‌توان نام برد که در آمار کالاهای وارداتی خود نامی از زعفران ایرانی نداشته باشد.

اگرچه زعفران در ایران بیشتر در مصارف خوراکی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما بخش عمده‌ای از کشورهای اروپایی، این طلای سرخ را در صنایع داروسازی مورد استفاده قرار می‌دهند و با توجه به اینکه ایران تولیدکننده مرغوب‌ترین نوع زعفران در جهان به شمار می‌رود، متقاضیان زیادی از سراسر دنیا خواهان این محصول ایرانی هستند. براساس آمار گمرک ایران، بیشترین حجم زعفران ایران به ترتیب اولویت به کشورهای امارات متحده عربی، اسپانیا، چین، عربستان سعودی، هند، سوئد، هنگ‌کنگ، ایتالیا و تایوان صادر می‌شود. علاوه‌بر این، کشورهای عراق، بحرین، قطر، کویت، ‌عمان، افغانستان، ‌پاکستان، ژاپن، مالزی، سنگاپور، ‌کره جنوبی، اندونزی و بنگلادش، ترکمنستان، قزاقستان، روسیه، ارمنستان نیز وارد‌کننده زعفران ایرانی هستند. در میان کشورهای اروپایی نیز انگلستان، فرانسه، آلمان، فنلاند، اتریش، نروژ، دانمارک، رومانی، مجارستان، یونان، بلغارستان و اوکراین سهم قابل توجهی از واردات خود را به زعفران ایرانی اختصاص داده‌اند و در قاره آمریکا نیز ایالات متحده آمریکا و کانادا از جمله کشورهای واردکننده زعفران ایرانی هستند.

انواع  زعفران :

زعفران به دسته های مختلفی تقسیم بندی می شود. هر چه خلوص زعفران بیشتر باشد قدرت رنگ دهی و همچنین عطر بهتری دارد. البته کیفیت زعفران به محل کشت و هم چنین نحوه خشک کردن آن هم بستگی دارد.در حال حاضر مرغوب ترین زعفران دنیا در گناباد و همچنین قاینات و تربت حیدریه کشت و همچنین برداشت می شود.

زعفران سوپر نگین

در این نوع زعفران سه رشته کلاله به هم متصل است، که این امر باعث می شود رشته های کلاله داخل هم کلاف می شوند و از زیباتر به نظر بیایند و حجم بیشتری داشته باشند. به همین دلیل این نوع زعفران نسبت به سایر انواع از بازار پسندی بیشتری برخوردار است و در نتیجه قیمت بیشتری دارد. این نوع زعفران در دسته پوشالی قرار می گیرد. اکولوژی منطقه کشت، داشت(آبیاری و کود) و برداشت مناسب، روش خشک کردن در تهیه و دستیابی به زعفران سوپرنگین (زعفران قلمدار) از عوامل اساسی و تعیین کننده است.

زعفران نگین

در این نوع زعفران هم دقیقا مانند زعفران سوپرنگین رشته های کلاله به هم متصل است. تنها تفاوت آنها در رشته هاست. در زعفران نگین رشته ها کوتاه تر و ظریف تر است و در نتیجه از نظر کیفیت و قیمت بعد از زعفران سوپرنگین قرار می گیرد.

زعفران سرگل

در این زعفران، خامه ها کلا حذف می شوند و زعفران خالص حاصل می شود. این نوع زعفران را سرگل، سرقلم، سرریشه وممتاز می نامند (زعفران رشتهای بریده). شکستگی دربین رشته ها دیده نمی شود. معادل زعفران coupe در نامگذاری بین المللی می باشد.

زعفران پوشال

هرگاه خامه زعفران از زیر گل جدا سازند، دراین صورت کلاله ها دارای ١-٣ میلی متر خامه خواهند بود که به این نوع زعفران پوشال می گویند. زعفران رشته ای درجه ١و درجه ٢و درجه ٣ در این گروه قرار دارند. برخی از مصرف کننده ها این نوع زعفران را به لحاظ اتصال کلاله ها به خامه که دلیل بر صحت زعفران دارد، بیشتر می پسندند.

زعفران دسته

این نوع زعفران شامل کلاله به همراه ۵-۴ میلی متر خام است. رشته ها به دو صورت تک دوسویه و دوسویه دسته بندی می شوند. در یک سویه خامه ها روی یکدیگر وکلاله ها هم روی یکدیگر قرار می گیرند. اما در مدل دوسویه سعی می شود کلاله ها در دو سمت و خامه ها در وسط روی یکدیگر قرار بگیرند. درا این مدل چون خامه ها در وسط قرار می گیرند کلاله بیشتر جلب توجه می کنند. در ضمن چون امر دسته بندی توسط بانوان انجام می شود، دو طریقه یاد شده به دسته بندی “دخترپیچ” موسوم است. گونه ای دیگر از زعفران دسته وجود دارد که خامه ها را در حین خشک شدن آرام آرام در زیر کلاله ها قرار می دهند و سپس دسته های زعفران را بروی مقوا ثابت می کنند و سپس در ظروف مناسب بسته بندی می کنند. در این صورت دسته ها جلوه بهتری دارند، این نوع دسته بندی به نام “دسته ای کلاله نما” موسوم است. در درجه بندی سازمان ملی استاندارد و طبق استاندارد ۱-۲۵۹ زعفران دسته، زعفران رشته ای درجه ۴ نام دارد

زعفران کنج یا سفید یا خامه

هنگامی که سرگل را از دسته جدا می کنیم، قسمت ریشه یا سفید که در ایران به آن کنج یا سفید زعفران گفته می شود، باقی می ماند که نمی توان آن را زعفران تلقی کرد. این قسمت در اروپا به white یا سفید یا style (خامه) معروف است. کنج زعفران جزء دسته بندی انواع زعفران قرار نمی گیرد. بر خلاف تصور عده ای که تصور می کنند کنج دارای عطر بیشتری نسبت به سرگل است باید گفت بررسی های علمی و آنالیزهای انجام شده نشان می دهد که موارد ارزشمند فقط در کلاله قرمز رنگ زعفران نهفته است. این مواد بخصوص کروسین (عامل رنگ زعفران) در اثر حرکت در بافت گیاهی از کلاله به خامه منتقل شده اما چون در خامه رطوبت بیشتری وجود د دارد موجب شده که به نظر بیاید که عطر بیشتری از خامه ب مشام می رسد. در عین حال به دلیل ظاهر زیبا و رنگ چشم نواز آن و اینکه نمی توان تقلبی برای آن در نظر گرفت، مورد توجه قرار می گیرد.

این تقسیم بندی ها معمولا بر اساس طریقه جدا کردن کلاله از خامه زعفران صورت میگیرد . که در اینجا به معرفی انواع مختلف زعفران پرداختیم . امیدواریم  از مطالعه این مقاله توانسته باشید انواع مختلف زعفران را شناخته و نوع های مختلف زعفران را از هم تشخیص دهید.

دوران زندگی گیاه زعفران