گوجه فرنگی (نام علمی: Solanum lycopersicum) یکی از سبزیجات با میوه‌ای سرخ‌رنگ و خوش‌بو و آبدار است. این گیاه بومی آمریکای جنوبی و مرکزی است که طی دورهٔ استعماری اسپانیا به سایر نقاط جهان منتقل شده .
انواع مختلف این گیاه امروزه در سراسر جهان پرورش داده میشود. البته «گوجه فرنگی» از نظر علم باغبانی و نداشتن هسته در دسته سبزیجات محسوب میشود . گوجه فرنگی سرشار از ویتامین سی و لیکوپن ( آنتی اکسیدان قوی ) است. این میوه امروزه به روش‌های مختلفی، به‌طور خام یا به‌عنوان یکی از مواد لازم برای تهیهٔ غذا ، انواع سس و نوشیدنی مصرف میشود و بخش مهمی از رژیم غذایی مردم بسیاری از کشورهای جهان را تشکیل میدهد . کشت و پرورش این گیاه به‌طور کلی ، مساحتی حدود سه میلیون هکتار را به خود اختصاص داده‌است ، که نزدیک یک‌سوم کل مساحت مختص به کشت تره‌بار در جهان است.
با وجود این که گوجه فرنگی در علم گیاهشناسی یک میوه تلقی میشود، در علم کشاورزی اغلب به‌عنوان تره‌بار (سبزیجات) شناخته میشود . گوجه فرنگی به تیرهٔ سیب‌زمینیان تعلق دارد و از گیاهان چندساله است. به علت اهمیت اقتصادی ، این گیاه موضوع تحقیق و پژوهش‌های بسیاری قرار دارد و در علم ژنتیک به‌عنوان یکی از گیاهان الگو شناخته میشود. تحقیقات انجام‌شده بر این گیاه در سال ۱۹۹۰ به تولید نخستین نوع تراریختهٔ مجاز برای مصرف و تجارت در ایالات متحده آمریکا انجامید. گوجه فرنگی در زمان کال بودن ( رنگ سبز و نرسیدن میوه آن ) با توجه به این که از خانواده بادنجانیان است دارای مقادیری سلانیم میباشد ک در صورت مصرف زیاد سمی و حساسیت زا است.
انواع گوجه فرنگی بر اساس رنگ
آیا شما فکر میکنید که رنگ گوجه فرنگی اطلاعاتی در مورد طعم و مزه خود به شما میدهد؟ مهم نیست که بتوانید انواع تازه کشت شده گوجه فرنگی را در بازار پیدا کنید ، بلکه میتوانید از رنگ آنها برای پیشبینی مشخصات طعم استفاده کنید . یافتن طعم گوجه فرنگیهای قرمز کلاسیک ، بنفش تیره ، سبز روشن و حتی گوجه فرنگی سفید راحت است. مهم نیست که کدام رنگ گوجه فرنگی را در نظر میگیرد، مهم این است که گوجه فرنگی را انتخاب کنید که اندازه و بوی آن مناسب باشد.
آیا به دنبال اطلاعات بیشتر در مورد گوجه فرنگی هستید؟ دستچیده انواع گوجه فرنگی را در زیر برسی مینماید :
گوجه فرنگی قرمز و صورتی
در گوجه فرنگی قرمز و صورتی، آنچه که ما به عنوان عطر و طعم گوجه فرنگی کلاسیک یا استاندارد در نظر میگیریم، تعادل اسید و شیرینی است. گونه های مختلف گوجه فرنگی کاملا رسیده به راحتی برش خود و نرم هستند. اگر گوجه فرنگی سفت و قرمز تیره را پیدا کردید ، این گوجه فرنگیها برای تهیه سس مناسب هستند و یا در غیر این صورت میتوانید آنها را نگهداری کنید.
گوجه فرنگی بنفش و سیاه
این گوجه فرنگیها تحت عنوان گوجه فرنگیهای بنفش و سیاه نامیده میشوند. اکثر آنها به رنگ قهوه ای یا قهوه ای مایل به بنفش هستند. این گوجه فرنگیها زمینی بوده و شیرینی خاصی دارند و نسبت به گوجه فرنگی قرمز اسید کمتری دارند . اگر چه این نوع گوج فرنگی رنگی غیر متعارف داردولی میتوانید از آن برای پخت و پز و یا به صورت خام در سالادها استفاده کنید.
گوجه فرنگی نارنجی و زرد
گوجه فرنگی نارنجی و لیمویی، مانند Lemon Boys و Flamme Oranges، دارای طعم ملایم و شیرین بوده و اسید بسیار کمتری دارند. این گوجه فرنگی ارقام مختلفی داشته و از نظر گیاهشناسی میوه محسوب میشود. با توجه به اسید کمتر، بهترین کاندید برای پخت و پز بوده و میتوان آن را در انواع سالادها استفاده کرد. از این گوجه فرنگی میتوان برای تهیه بروسکتا استفاده و یا با نان تست مصرف کرد. میتوان آن را خرد کرده و با مقدار نمک در تابستان مصرف کرد.
گوجه فرنگی سبز
همه گوجه فرنگیها ابتدا سبز رنگ هستند و راه هایی برای برداشت و استفاده از گوجه فرنگیهای نارس وجود دارد. برخی از گونه ها مانند Green Zebras و German Greens حتی پس از رسیدن نیز به رنگ سبز بوده و آماده مصرف هستند. این گوجه فرنگیها گوشتی بوه و نسبت به گوجه فرنگیهای قرمز خاصیت اسیدی کمتری داشته و دارای عطر و طعم شیرین هستند . از این گوجه فرنگی بیشتر در سالاد استفاده میشود.
گوجه فرنگی سفید
گوجه فرنگی سفید به رنگ سفید کامل نیست. همانطور که در تصویر دیده می شود ، آنها بیشتر به رنگ زرد روشن و سبز بسیار روشن هستند. گوجه فرنگیهای سفید یا گوجه فرنگیهای زرد همانند گوجه فرنگیهای قرمز اسید کمتری دارند. این نوع گوجه فرنگی، شیرینترین نوع گوجه فرنگی میباشد. کمبود اسید باعث میشود که این نوع گوجه فرنگی برای پخت و پز مناسب نباشد، اما مصرف آن به همراه نمک بسیار لذیذ است.
انواع گوجه فرنگی و روش های کاشت آن
در حال حاضر گوجه فرنگی ریز در اندازه های ۵ تا ۲۰ گرمی و همین طور گوجه فرنگی هایی با اوزان تا ۲۵۰ گرم تولید شده است که به خاطر استفاده از تکنیک های جدید علاوه بر مقاومت بالا در برابر بسیاری از ویروس ها و بیماری ها تا مدت طولانی تازه می باشند . شایان ذکر است که علاوه بر تنوع شکل و اندازه ، رنگ ها به کمک گوجه فرنگی های قرمز آمده است.
انواع کشت گوجه فرنگی:
حال که تصمیم گرفته اید در گلخانه خود بذر گوجه فرنگی را کشت کنید قبل از هر چیز باید بدانید چه نوع بذری را انتخاب و تهیه نمائید. بذر گوجه فرنگی را بر اساس نحوه مصرف آن می توان تقسیم بندی نمود زیرا این میوه را به صورت تازه خوری, رب, سس یا کنسرو می توان مصرف نمود. به همین منظور اولین تقسیم بندی
بر اساس تازه خوری و صنعتی می باشد.
در حال حاضر در ایران برای کشت گوجه فرنگی در گلخانه تنها از ارقام تازه خوری استفاده می شود . دومین تقسیم بندی بر اساس همرسی استوار است . که به سه دسته همرس – غیر همرس و بینابین تقسیم می شود .
معمولا در گلخانه های ایران از واریته های غیر همرس در برداشت های طولانی مدت و از واریته بینابین در مناطقی که مدت برداشت کوتاه تر است استفاده می شود. سومین تقسیم بندی بر اساس وزن میوه است . امروزه برای مصرف تازه خوری گوجه فرنگی از گوجه گیلاسی با وزن ۵ تا ۲۰ گرم تا گوجه هایی به وزن ۲۵۰ گرم استفاده می شود. نا گفته نماند که هر چه وزن گوجه فرنگی سنگین تر باشد مدت بیشتری برای رسیدن به باردهی نیاز دارد . مثلا گوجه چری که حدود ۵ تا ۲۰ گرم است پس از نشاء حدود ۶۰ روز محصول را میتوان برداشت کرد.
به تازگی در بازار تولید واریته های دیگری پا نهاده است که کلاستر نام دارد .اصولا چیدن میوه به صورت خوشه ای به اصطلاح کلاستر خوانده می شود . با پیشرفت تکنولوژی در تولید بذر واریته هایی به بازار معرفی شده است که در برابر ویروسهایی که در منطقه ای فعال هستند مقاومت داشته و می توان با توجه به مشکلات موجود ارقام مورد نظر را انتخاب نمود.
طول دوره جوانه زنی: طول دوره جوانه زنی تا ظهور برگ های لپه ای در سطح خاک معمولا ۶ روز است واز ۴ تا ۶ هفته نشاء آماده انتقال به زمین اصلی است . برای اینکه بذر گوجه فرنگی بتواند به خوبی جوانه زده و رشد نماید تا زمان رشد مطلوب بوته بهتر است آن را در محل خزانه نگهداری نمود که هم در استفاده از امکانات گلخانه بتوان صرفه جویی کرد و هم گیاه بتواند در ابتدا رشد خوبی داشته باشد. به همین منظور قسمتی از گلخانه را برای گلدان های نشاء در نظر گرفته و یا محلی را برای خزانه انتخاب می کنیم انتخاب گلدان مناسب که حجم ریشه درون آن به خوبی فعالیت کند حائز اهمیت است . دما رطوبت نور فاصله بوته ها نقش مهمی در رشد یک گیاه سالم در خزانه را دارد . برای مثال سطحی برابر ۱۰×۱۰ سانتی متر برای هر بوته باید در نظر گرفت . ضمنا باید از محلهایی استفاده کرد که کاملا ضد عفونی شده و آفات و بیماری ها در محل نشاء موجود نباشد.
دمای مناسب: بهترین دما برای جوانه زنی ۳۰ درجه سانتی گراد می باشد و بعد از جوانه زنی دما را تا ۲۴ درجه در مواقع روز و ۱۸ درجه در هنگام شب تقلیل می دهیم.با توجه به اینکه بیشترین فعالیت ریشه ها در عمق ۳۰ سانتی متری خاک می باشد قبل از انتقال نشاء های گوجه فرنگی به زمین اصلی باید بسترهای مناسب که تا عمق ۸۰ سانتی متری قابلیت نفوذ ریشه را داشته باشد محیا نمود در این صورت باید علف های هرز را پیش از انتقال نشاء حذف و پاکسازی نمود و بخصوص از دو گیاه سس و گل جالیز نباید غافل گردید که این دو مشکلات فراوانی را برای گیاه ایجاد می نمایند .بهتر است با رویت سس یا گل جالیز آنها را از کنار بوته جدا کرده و پاکسازی نمود آنگاه مواد آلی و کودهای شیمیایی را در اندازه مناسب و با راهنمایی آزمایشگاه های خاک شناسی تدارک دیده و استفاده نمود . بهترین Ph برای گوجه فرنگی ۵/۵ تا ۸/۶ می باشد و تراکم کشت را بین ۲ تا ۲/۵ بوته در متر مربع می توان انتخاب نمود. نحوه پایین کشی بوته گوجه فرنگی دلیل دیگری است برای انتخاب تراکم بوته. شکل بستر را می توان به صورت ذوزنقه که در بالا ۴۰ سانتی متر و در پایین ۷۰ سانتی متر در نظر گرفته و به فاصله حدود ۵۰ تا ۶۰ سانتی تر از یکدیگر روی بستر حفره هایی به اندازه گلدان های نشاء در ۲ طرف به صورت زیکزاک و یا در یک خط ایجاد نمود. سپس نشاء گوجه فرنگی را در حفره ها قرار داده و با اضافه کردن خاک یا پیت موس به اطراف آن بوته را در محل انتخاب مستقر کرده و سپس آبیاری نمود تا نفوذ آب جایگزین هوای اضافی اطراف ریشه گردد.
هرس :همه می دانیم که هرس به منظور ایجاد تعادل بین رشد بوته شاخ و برگ و مقدار ریشه و میوه است به همین منظور بوته گوجه فرنگی را تا زمانی که به ۳۰ سانتی متری نرسیده است هرس نمی کنیم و اجازه می دهیم رشد خود را انجام دهد زمانی که ارتفاع بوته به ۳۰ سانتی متری رسید اولین هرس را انجام می دهیم. این هرس شامل حذف گل ها و شاخه های فرعی است پس از انجام این مرحله هرس در تمام طول رشد بوته تمام شاخه های فرعی را حذف می کنیم و در کشت های کوتاه مدت بعد از رسیدن بوته به ارتفاع ۳۰ سانتی متری بوته را به صورت دو شاخه به نخ های مهار می بندیم, با انجام این کار دیگر نیازی به پایین کشی بوته نیست .بر اساس تجارب کیفیت و میزان محصول بوته ای که پایین کشیده شده است بهتر و بیشتر است بدیهی است پس از رسیدن این دو شاخه به ارتفاع مفید گلخانه جوانه انتهایی آن را حذف می کنیم تا گل های موجود در بوته به میوه تبدیل شود. پس از برداشت محصول این بوته ها از گلخانه حذف شده و زمین برای کشت بعدی آماده می شود . البته کشاورزان با تجربه جهت همسان کردن اندازه میوه ها بر اساس بضاعت گیاه و نوع واریته گلها و یا میوه های اضافی بر روی خوشه را هرس می کنند و به تعداد مشخصی از گلها اجازه می دهند تا به میوه برسند .
امروزه باتلاش وهمت متخصصین علم اصلاح نباتات ارقا م متعددی از گوجه فرنگی به دنیای کشاورزی معرفی شده اند. امروزه علاوه برارقام مختلفی که امکان برداشت غیرمکانیکی آنها وجوددارد ارقام جدیدی توسط اصلاح کنندگان نباتات تولید شده اند که ازقابلیت مناسب برای برداشت مکانیزه بر خوردار هستند . تعدادوبزرگی میوه ها ، رسیدگی یکنواخت ، مقدارماده خشک بالا و نیزماندگاری وپایداری مناسب برروی بوته ازخصوصیات این ارقام می باشند . اماگوجه فرنگی ازگیاهانی است که به تنشهای محیطی ازجمله حرارتهای شدید ،شوری بالا،خشکی وآلودگیهای محیطی حساسیت نشان می دهد. لذا نیاز به تولید ارقام جدیدی که بتوانند در مقابل چنین تنشهایی دوام بیاورند بیشتر احساس می شود وآزمایشات وتحقیقات بیشتری رادراین زمینه می طلبد .
انتخابنوع بذر گوجه فرنگی توسط کشاورزان موضوعی است که بایدبه دقت به آن توجه نمایند . زیرا این امرمی تواند به صورت مستقیم وغیرمستقیم فرآیند تولیدراتحت تاثیرقراردهد.هرگونه مسامحه وسهل انگاری درانتخاب رقم ضرر و زیان زیادی رامتوجه کشاورزمی نماید .
ارقام مختلف ازنظر طول دوره رسیدن ، مقاومت به آفات وبیماریها ، مقاومت به تنشهای محیطی ، تولیددرواحدسطح ،سازگاری به شرایط محیط کشت (فضای آزاد یاگلخانه ) ،خصوصیات ظاهری نظیررنگ ، اندازه ، شکل ، وزن ، بافت و… باهم فرق دارند . ازجمله عواملی که درانتخاب رقم نقش دارند می توان روش کاشت ، طول فصل رشد ، تراکم بوته در واحد سطح (هکتار) ، بافت وحاصلخیزی خاک ،وهدف تولیدرانام برد . لذا کشاورزان برای تولیدمحصولی باکیفیت وکمیت بالا باید مواردزیررارعایت کنند :
۱- طول دوره رسیدن رقم رامدنظرقراردهند . به طورمثال ارقام زودرس برای مناطقی مناسب هستند که فصل رشدآنها کوتاه باشد . این وضعیت درمناطق جنوبی که کشت خارج ازفصل انجام می دهند بسیارحائزاهمیت است . باتوجه به شرایط خاص بازارفروش گوجه فرنگی درکشور درفصل زمستان کشت ارقام زودرس دراین مناطق می توانددرآمدمناسبی رابرای کشاورزان به همراه داشته باشد .پریموارلی وچیف ازجمله ارقامی هستندکه می توانندبرای کشت دراین مناطق مفیدباشند .
۲- سازگاری رقم باشرایط محیطی : انتخاب رقمی که بتواند دربرابرتنشهای ناشی ازگرما ،سرما ورطوبت مقاومت کند . رقم پتوپراید (Peto pride) یکی ازارقامی است که دربرابرتنشهای ناشی سردی هوا حساس است .
۳- انتخاب رقم مقاوم به آفات وبیماریها : براساس شرایط اقلیمی منطقه وتجربیات کشت وکارارقام مختلف درهرمنطقه ،بایدارقامی انتخاب شوندکه نسبت به آفات وبیماریهای رایج درسطح مزارع منطقه مقاوم باشند تاضمن تولیدمحصول سالم وبهداشتی هزینه های تولیدنیزکاهش یابد .یکی ازبیماریهایی که درمناطق جنوب کشورشایع بوده وهرساله خسارات زیادی را به بارمی آوردبیماری ویروسی پیچیدگی برگ گوجه فرنگی است . قطعادراین مناطق بایدازارقام مقاوم به بیماریهای ویروسی استفاده کرد. بعضی ارقام به این بیماری مقاوم وبرخی دیگرمتحمل هستند .به تجربه ثابت شده که ارقام زودرس کمتربامشکلات ناشی ازاین بیماری مواجه اند .براساس تجربیات مولف رقم سانسید ((Sunseedیکی ازارقامی است که درمناطق گرمسیری دربرابرآفات وبیماریها مقاوم نشان داده است .
۴- عملکردبالا : رقم مورداستفاده بایدازنظرعملکردکیفی وکمی وضعیت مطلوبی داشته باشد .
۵- میوه بایدازخصوصیات ظاهری مناسب برخوردارباشد تابربازارپسندی آن افزوده شود . ازجمله این خصوصیات می توان شکل واندازه مناسب ،خوش رنگ بودن ، خوش طعم بودن و…. رانام برد .
۶- رقم مورداستفاده از همرسی ویکنواختی بالادرتولیدمیوه برخوردارباشد.
۷- رقم بایدبه صدمات مکانیکی ناشی ازبرداشت وحمل وانتقال به بازارهای دوردست مقاوم باشد . چنین ارقامی می توانند قابلیت انبارداری ونگهداری بیشتری داشته باشند .
ارقام متعددی درمناطق مختلف کشت می شوند که درذیل به تعداد ی ازآنها پرداخته می شود .
۱- رقم اوربانا ( Urebana )
رقمی است پیش رس وپرمحصول ،میوه آن متوسط ،گوشتی وسفت است . این رقم برای کشت درمناطق گرم ومعتدل گرم مناسب است .این رقم می توانددرمناطق جنوب کشورتولیدبسیارخوبی داشته باشد .
۲-رقم ردکلود ( Red Cloud )
رقمی است نیمه پابلند ،پرمحصول ،میوه آن د رشت ،چین دار،گوشتی ،سفت وقرمزرنگ که قابلیت حمل خوبی به نقاط دوررادارامی باشد .این رقم مخصوص نواحی گرمسیراست .
۳-رقم ردتاپ(Red Top)
میوه کم آب ،گوشتی و خوشه ای است . میوه ها تقریبا همزمان می رسندودوره میوه دهی طولانی می باشد .
۴- رقم روت جرز (Rotjers)
رقمی است پابلند،پررشد ،پرمحصول ،میوه درشت ،کروی وپوست ضخیم وقابل حمل وانتقال به نقاط دوراست .
۵- رقم وسترن رد (Western Red)
رقمی مناسب آب وهوای مناطق معتدل ومعتدل سرداست وبه دلیل ترش مزه بودن ودرشتی میوه برای رب گیری مناسب است . نسبتا دیررس ودرعین حال نسبت به سرمای پاییزمقاوم است .
۶- ریوگراند اس (Rio Grande S)
این رقم ،رقمی نسبتا دیررس است که حدودا ۸۰ روزپس ازنشاءکاری قابل برداشت می باشد .بوته بسیارقوی وقابلیت پوششی بسیارخوب دارد . میوه آن بیضی شکل ،سفت وتقریبا ۱۰۰ گرم وزن دارد . باتوجه به درجه بریکس نسبتا بالاورنگ بسیارخوب می توان برای مصارف صنعتی بکاررود . این رقم به بیماریهای ریشه ای نظیرفوزاریوم مقاوم می باشد . ۷- Delba F1
گوجه فرنگی هیبرید بسیارزودرس ،مناسب کشت فضای باز،برای مصارف تازه خوری وصنعتی قابل استفاده می باشد .به بیماری ویروس موزاییک گوجه فرنگی مقاوم می باشد .بوته آن نسبتا قوی بوده و میوه ها رادربرابرآفتاب سوختگی محافظت می کند .به گرمامقاوم بوده وکمترگل پرانی دارد . شکل میوه کروی ویامکعبی وبافت آن سفت ومقاوم به ترک خوردگی بوده ودرحمل و نقل صدمه وخسارت کمتر ی می بیند . وزن متوسط میوه آن۱۵۰ گر م بوده ودرمرحله رسیدگی رنگ میوه به طوریک دست ویکنواخت قرمزخوشرنگ می باشد .
۸- Tivi F1
گوجه فرنگی هیبریدزودرس مناسب کشت درفضای آزادبرای تازه خوری است .بوته آن نسبتا قوی ومقاوم به بیماری ویروسی موزاییک گوجه فرنگی می باشد .قابلیت تشکیل میوه دردرجه حرارت بالا رادارد.میوه آن نسبتاکروی شکل وتاحدودی مسطح ،بسیارسفت باپوستی کاملا صاف است . وزن متوسط میوه ۱۸۰ گرم می باشد .رنگ میوه کاملا قرمزومعمولا باکاسبرگ ازمیوه جدا می شودودارای بازارپسندی خوب ومناسبی می باشد .
۹–Has2274
متوسط رس بوده وبه مدت تقریبی ۸۰ -۷۵ روزپس ازانتقال نشاءبه زمین اصلی قابل برداشت می باشد .بوته آن قوی باقابلیت پوشش بسیارخوب می باشد . تولید وعملکردآن بالاست .شکل میوه کمی پهن ووزن متوسط آن ۱۷۰ گرم می باشد .رنگ میوه مناسب وبازارپسندی آن مطلوب است . درموقع برداشت معمولا باکاسبرگ ازبوته جدامی گردد . به بیماری ویروسی موزاییک گوجه فرنگی وبیماری قارچی ورتیسیلیوم مقاومت نشان می دهد .
۱۰ – E.Invictus
ازارقام زودرس بوده وطول دوره رسیدگی آن به مدت ۷۰ -۶۵ روزپس ازنشاء کاری می باشد .بوته آن نسبتا کوچک است . شکل میوه تقریبا گرد ووزن متوسط آن ۱۲۰ گرم می باشد . بافت میوه آن سفت ودارای قابلیت حمل ونقل ونگهداری بالایی است. رنگ میوه رسیده کاملا قرمزومناسب جهت مصارف صنعتی وباتازه خوری می باشد . ازنظرمقاومت به بیماریها به بیماری ریشه ای فوزاریوم وورتیسیلیوم رقمی مناسب محسوب می شود .
۱۱-Rio Grande Y(ریوگراند وای )
این رقم ازارقام دیررس می باشد . به مدت ۸۰ روزپس از انتقال نشاءقابل برداشت است . بوته آن بسیارقوی باقابلیت پوششی بسیارخوب بوده ودارای عملکرد وتولیدمیوه بالا می باشد . ازنظرشکل میوه آن بیضی وتاحدودی کروی است .میوه نسبتا درشت ووزن آن تقریبا ۱۱۰ گرم است .بافت میوه بسیارسفت وخوش رنگ ودرجه بریکس خوب این واریته باعث شده که بتوان ازآن درمصارف صنعتی ونیز مصارف تازه خوری استفاده نمود .این رقم درسالهای اخیردرمناطق جنوب کشورعملکردکمی وکیفی خوبی داشته است .
۱۲ – Namarin
ازارقام هیبرید ومناسب تازه خوری باقابلیت نگهداری وانبارداری بالاست . میوه این واریته کروی شکل است . درهرخوشه ۵ عددگوجه فرنگی باوزن تقریبی۲۰۰گرم وجوددارد. نکته قابل توجهی که این واریته رانسبت به سایرارقام متمایزمی کند این است که تا۲۰ خوشه راباوزن تقریبی هرخوشه ۱کیلوگرم به صورت منظم تحمل می کند . این رقم دربرابربیماری ویروس موزاییک گوجه فرنگی ، نماتدها وبیماری قارچی فوزاریوم مقاوم وتحمل پذیراست .
۱۳- Nora (نورا )
ازارقام هیبرید بوده وبرای مصرف تازه خوری مناسب است .این رقم ازقابلیت انبارداری بالایی برخورداراست . این واریته نسبتا زودرس ، میوه های آن درشت به وزن تقریبی (۲۴۰-۲۰۰) گرم می باشد .ازنظرشکل کروی است . بافت میوه تردشیرین وقرمزرنگ می باشد. به بیماری ویروسی موزاییک وفوزاریوم ونیزنماتدها مقاوم است .
۱۴- Cherisita (چری سیتا )
گوجه فرنگی هیبرید،بارشدرویشی نامحدود ومناسب برای کشت درفضای گلخانه می باشد . میوه تقریباگیلاسی شکل باکلاسترهای یکنواخت درشکل واندازه می باشد که نیازبه هرس کمتری داشته وبرداشت آن آسانتراست . میوه به رنگ قرمزووزن آن ۱۵-۱۰ گرم است . به بیماریها نیزمقاوم می باشد .
۱۵-Falcato (فالکاتو)
این رقم هیبریدوزودرس است .فرم بوته آن بازواندازه برگهایش متوسط می باشد.خوشه های یکنواخت دارد. میوه هاازنظرشکل گردوقرمزرنگ هستند . وزن متوسط میوه ها ۱۵۰ -۱۰۰ گرم است . بافت میوه سفت وعملکرد میوه تولیدی بالاست .جداشدن میوه ازمحل گره به راحتی صورت گرفته وبرداشت آن به آسانی انجام می گیرد . به بیماریهایی نظیرویروس موزاییک گوجه فرنگی ،فوزاریوم ،ورتیسیلیوم ونماتد مقاوم است .
۱۶ – Calj N3
این رقم رقمی ر شدمحدود است .میوه آن تخم مرغی شکل ودارای پوستی نسبتا ضخیم می باشد . بافت میوه سفت بوده وازقابلیت مناسب برای حمل وانتقال به نقاط دوردست برخورداراست .عملکرددرواحدسطح این رقم بالامی باشد . این رقم درمزارع مناطق جنوب کشوردرسالهای اخیردرسطح وسیعی مورداستفاده قرارگرفته است .
۱۷-Rubi(روبی )
رقمی زودرس ومناسب برای کشت درفضای گلخانه ای می باشد .میوه کروی شکل وقرمزرنگ ووزن آن ۱۰۰ -۸۰ گرم می باشد . این رقم ازارقام بسیارمقاوم بارشدزیادومیانگره های کوتاه وگلدهی یکنواخت ،محصول یکنواخت باعمرانبارداری طولانی می باشد .این رقم به بیماریهای ویروس موزاییک گوجه فرنگی ،ورتیسیلیوم وفوزاریوم مقاوم است .
۱۸-تیتائو (Titao F1)
این واریته هیبرید ،نسبتازودرس وبسیارپرمحصول است .بوته آن قوی ورشدمحدوداست .دارای مقاومت خوبی نسبت به شرایط انبارداری می باشد .میوه دارای شکلی گرد ،درشت وبابازارپسندی مطلوب می باشد .وزن میوه ۱۸۰ -۱۷۰ گرم است . دربرابربیماریهای قارچی وبیماری پلاسیدگی باکتریایی مقاومت دارد .
۱۹ – سوپراسترین بی (Super Strain B )
میوه دارای شکلی گرد است . بافت میوه سفت بوده وازلحاظ انبارداری مناسب است . وزن میوه از ۱۲۰ -۸۵ گرم متغیراست . این رقم به بیماریهای قارچی مقاوم می باشد .
۲۰ – پتوپراید (Peto Pride)
رقمی است باوضعیت رشدبسیارخوب بارنگ برگ روشن ولی به تنشهای دمایی حساس می باشد . میوه آن دوکی شکل ،کمی نرم ومتوسط رس است .
۲۱- لستو (Lesto F1)
بوته این رقم متوسط ولی میزان تولید بالادارد .میوه ازنظرشکل گردومکعبی است. بافت میوه سفت ووزن آن ۱۱۵-۱۱۰ گرم می باشد. به بیماریهای قارچی مقاومت دارد .
