صادرات سیب زمینی و آشنایی با انواع سیب زمینی
سیبزمینی یا به فارسی افغانستانی کَچالو یا به فارسی تاجیکستان کرتوشکا گیاهی است از تیرهٔ سیبزمینیان که دارای برگهای مرکب و بریده و گلهای سفید یا بنفش است. میوهٔ آن کوچک ، کروی ، قرمز و سمی است و ولی ریشهٔ سطحی خوراکی دارد که حاوی اندوختهٔ نشاستهٔ زیادی است.
نزدیک به ۴۰۰۰ نوع سیب زمینی از جمله انواع تجاری معمولی وجود دارد که هر کدام از آنها دارای ویژگیهای خاص کشاورزی یا آشپزی هستند.
سیب زمینی انواع زیادی دارد و هرسال نیز به انواع موجود اضافه شده و تعدادی از انواع پیشین از کاتالوگ بنگاه های تهیه بذر سیب زمینی حذف می شود .
بطور کلی سیب زمینی را به دو دسته بزرگ می توان تقسیم کرد:
۱– سیب زمینی صنعتی که برای تهیه نشاسته ، الكل و يا آرد سیب زمینی مورد استفاده قرار می گیرد. کاشت این نوع سیب زمینی معمولا در سطح وسیع انجام گرفته و جزء زراعت صحرایی می باشد . سیب زمینی صنعتی اغلب در گروه سیب زمینی های پاییزه قرار دارند.
۲- سیب زمینی نوع باغی که سبزی کاران ( صیفی کاران ) به کشت آن اقدام می کنند . در ایران نوع زودرس سیب زمینی یعنی سیب زمینی اسلامبولی جزو این دسته می باشد .
کشاورزان ایرانی هر دو نوع سیب زمینی زودرس و دیررس را می کارد . روش کاشت هردو نوع یکسان است . در ایران فقط دو نوع سیب زمینی کاشته می شود یکی زودرس یا بهاره که همان سیب زمینی اسلامبولی است و دیگری سیب زمینی پشندی که پائیزه و انباری می باشد.
۱- سیب زمینی زود رس .
۲- سیب زمینی میان رس.
٣- سیب زمینی دیررس یا انباری.
همانطور که گفته شد از انواع مختلف سیب زمینی فقط سیب زمینی اسلامبولی و پشندی درایران کاشته می شود. البته ممکن است رقم های مختلفی دریک توده سیب زمینی اسلامبولی و یا پشندی موجود باشد که هنوز مورد مطالعه قرار نگرفته و از یکدیگر جدا نشده اند.
سیب زمینی ها بر اساس طعم ، اندازه ، شکل ، رنگ و میزان محتوای نشاسته ای به انواع گوناگونی تقسیم بندی میشوند. پوست سیب زمینی به رنگهای زرد ، قهوه ای ، صورتی ، قرمز و ارغوانی (آبی) میباشد. خود سیب زمینی نیز یا سفید است و یا همرنگ پوست خود .
سیب زمینی دارای گونه های مختلفی به قرار زیر می باشد:
سیب زمینی پوست قهوهای / Brown Russets
سیب زمینی پوست قهوه ایی همانطور که از نامش پیداست پوستی قهوهای رنگ و درونی سفید رنگ دارد.
شکل این نوع از سیب زمینی بیشتر کشیده و معمولاً سطح خارجی آن زبر و ناهموار است.
سیب زمین پوست قهوه ای آب کمتری مصرف می کند و نشاسته آن زیاد است.
سیب زمینی پوست قهوه ای بهترین سیب زمینی برای پختن و همچنین سرخ کردن می باشد.
سیب زمینی طلایی / Yukon Gold Potatoes
سیب زمینی طلایی و یا سیب زمینی زرد بیشتر برای پخت و پز و تهیه پوره استفاده میشود.
این نوع از سیب زمینی دارای پوستی نازک ، رنگی زرد و ظاهری صاف می باشد.
درون آن زرد و تا حدودی سفید می باشد.
یوکان طلای ارقام بزرگی از سیب زمینی است که به ویژه با پوست نازک ، صاف و بدون چشم و گوشت زرد رنگ مشخص می شود . این سیب زمینی در دهه ۱۹۶۰ توسط گارنت با کمک جف روبری در دانشگاه گلف تهیه شد و ‘Yukon Gold’ سرانجام در سال ۱۹۸۰ به بازار عرضه شد.
سیب زمینی شیرین / Sweet Potatoes
سیبزمینی شیرین ( نام علمی: Ipomoea batatas ) گیاهی گلدار متعلق به خانواده پیچکیان است. داشتن، نشاسته بالا ، مزه شیرین آن را به یک میوه ریشهای مهم تبدیل کردهاست. برگهای آن گاهی به عنوان سبزی خورده میشود . با اینکه خانواده آنها دارای ۵۰ سرده و ۱٬۰۰۰ گونه است اما مهمترین و کاربردیترین گونه آن همین سیبزمینی شیرین است و بقیه گونهها یا بهطور محلی استفاده میشوند یا سمی هستند.
همان طور که از نام ان مشخص است بسیار شیرین تر از سایر سبب زمینی ها است.
سیب زمینی شیرین جزء سیب زمینهای مغذی به حساب می آید.
سیب زمینی های شیرین نرم و خامه مانند هستند . از سیب زمینی شیرین بیشتر در پخت انواع کیک استفاده می شود.
سیب زمینی شیرین دارای مغزی زرد ، نارنجی ، سفید و ارغوانی شکل می باشد.
این نوع سیب زمینی ارزش غذایی بالایی دارد.
این گیاه به علت داشتن غده های خوراکی در اکثر مناطق دنیا از جمله چین ، هندوستان و سایر مناطق آسیا و آفریقای شمالی و اروپا كاشته می شود .
در ایران ما در سیستان و بلوچستان می روید و در برخی مناطق دیگر نیز كاشته می شود.
این گیاه دارای ارقام مختلفی است كه بر حسب رنگ و بزرگی و كوچكی غده آنها مشخص می شود .
نوعیدیگر از سیب زمینی شیرین با غده درشت Patate igname می باشد كه وزن هر غده آن تا چند كیلو گرم نیز می رسد و رنگ گوشت آن سفید است .
از خواص سیب زمینی شیرین می توان به مواردی همچون سلامتی قلب ، کنترل قند خون ، درمان استرس ، خاصیت ضد التهابی ، پوست و مو ، هضم غذا ، پیشگیری از سرطان و… اشاره نمود.
سیب زمینی قرمز / Red Potato
همان طور که از نام این سیب زمینی مشخص است رنگی قرمز و درونی کاملاً سفید دارد.
رنگ قرمز این نوع خاص سیب زمینی نشاندهندهی وجود آنتوسیانین در آن است.
آنتوسیانین نوع خاصی از آنتیاکسیدان است که میتواند به کاهش کلسترول الدیال (بد) کمک کند
و همچنین از بدن در برابر رادیکالهای آزاد محافظت کند.
پوست سیب زمینی قرمز ۲ الی ۳ برابر بیشتر از سیب زمینیهای معمولی حاوی آنتیاکسیدان است.
از سیب زمینی قرمز برای آب پز نمودن ، بخار پز نمودن و تنوری نمودن استفاده می شود.
سیب زمینی قرمز را میتوان به صورت غذای جانبی یا تنقلات مصرف کرد ، یا میتوان آن را در خورشها یا غذاهایی موسوم به کاری جایگزین گوشت کرد تا میزان کل چربی و کلسترول این غذاها کاهش یابد.
ظاهر: کوچک تا متوسط ، گرد یا کمی مستطیلی ، صاف ، پوست قرمز نازک و گوشت سفید و زرد طلایی
بافت: مومی شکل ، مرطوب و صاف ، خامه ای
عطر و طعم: شیرین ؛حاوی قند متوسط ملایم
کاربرد مناسب سیب زمینی قرمز : در سوپها و خورشتها و سالادها می توانید استفاده نمایید و می توانید آن را کبابی کنید ، بکوبید ، بخارپز نمایید.
بخاطر بافت مومی آنها، گوشت سیب زمینی قرمز در سراسر پخت و پز محکم باقی می ماند ، خواه کبابی شوند یا در خورشت پخته شوند . از پوست قرمز آنها در ظرف غذا ها و سالاد استفاده می کنند.
سیب زمینی بند انگشتی / Baby Potatoes
سیب زمینی ریز یا بند انگشتی یا سیب زمینی توپی
این سیب زمینی ها به رنگ قرمز ، زرد یا بنفش هستند.
به دلیل اندازه کوچک آنها ، این سیب زمینی پخته شده ، بخار پز شده و حتی بو داده شده مصرف میشود .
سیب زمینی انگشتی یا استانبولی: Fingerlings Potatoes
این نوع سیب زمینی زینتی بسیار کوچک و باریک می باشند.
سیب زمینی استانبولی یکی از انواع سیب زمینی است که دارای ویتامین های زیادی بوده
به علاوه مقادیر قابل توجهی فیبر ، مس و پتاسیم دارد.
در ایران این نوع سیب زمینی را در بلوچستان می کارند.
فصل برداشت سیب زمینی استانبولی در مناطق گرم، قبل از گرم شدن هوا و در مناطق سرد ، قبل از سرد شدن هوا می باشد.
سیب زمینی استانبولی راهیچ گاه در مجاورت رطوبت قرار ندهید چون به سرعت فاسد می شود.
بهترین مکان برای نگهداری از این نوع سیب زمینی، نگه داشتن در زیر ماسه است.